Dlaczego Rejmak ?

Ppłk Wacław Rejmak ps. ,,Ostoja”- patron szkoły w Jedlance

„ Jestem Polakiem i żołnierzem” tak o sobie pisał  w jednym z listów Wacław Rejmak. ” Polakiem i żołnierzem” podkreślał kilkakrotnie i to właśnie w takiej kolejności.  Kim był i jakie było jego życie, jak go zapamiętali koledzy, żołnierze dowiedzieliśmy się z krótkiej części artystycznej przygotowanej przez uczniów Szkoły Podstawowej w Jedlance. To właśnie  nasza szkoła za patrona ma Wacława Rejmaka ps „ Ostoja”. Osobę, która w czasie działań wojennych myślała  nie tylko o teraźniejszości, ale o przyszłości swoich podwładnych. Chciał tym młodym ludziom, żołnierzom zapewnić dalszą naukę, dokończenie studiów lub pracę i znośne warunki bytu w wolnym kraju. Mimo młodego wieku, został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, trzykrotnie Krzyżem Walecznych i trzykrotnie Krzyżem Zasługi. Dlaczego przybrał pseudonim „Ostoja”?. Chciał, by jego współtowarzysze mieli pewność, że będzie dla nich ostoją i oparciem nie tylko w walce z okupantem.

Wychowanie polega na świadomym i celowym kształtowaniu osobowości człowieka. Wybierając osobę Rejmaka kierowaliśmy się tym, by  uczniowie akceptowali i naśladowali określone postawy życiowe. Patron szkoły jest niewątpliwie wzorem osobowościowym, modelem wychowawczym, osobą godną naśladowania.

Praca wokół nadania imienia szkole była procesem długofalowym, wymagającym systematyczności, zaangażowania i współpracy wielu osób. Wszystko zaczęło się w roku 1987. Na radzie pedagogicznej została przytoczona treść pisma inspektora oświaty i wychowania w Stoczku Łukowskim w sprawie nadania szkole imienia i prawa posiadania sztandaru. Rada pedagogiczna zapoznała się z zarządzeniem Ministerstwa Oświaty i wychowania z dn. 30 sierpnia 1980 r w  wyżej wymienionej sprawie  i zdecydowała o przystąpieniu do ubiegania się o nadanie imienia patrona i posiadanie sztandaru. Postanowiono, że do końca grudnia 1987r, zostanie dokonany wybór patrona spośród wielu kandydatów zgłaszanych przez RP, organizacje szkolne, komitet rodzicielski. Ustalono również, że od stycznia 1988r prowadzona będzie praca wychowawcza związana z przybliżeniem uczniom postaci patrona i ideałów, o których urzeczywistnienie walczył. Z relacji Pani  Marii Brodzik dowiadujemy się ,że jedną z propozycji, którą otrzymała ówczesna dyrektor szkoły śp. Pani Janina Kachniarz od przedstawicieli Rady Rodziców była osoba budowniczego szkoły Pana Grzegorza Minorowskiego. Niestety, ze względów osobistych na tę propozycję nie wyraziła zgody, żona Danuta Minorowska. W 1989r. wstępnie ustalono, że szkoła będzie ubiegała się o nadanie imienia Kapitana ,,Ostoi” i prawo posiadania sztandaru. W związku z tym zaczęto prowadzić prace przygotowawcze. Dyrektor szkoły p. Janina Kachniarz otrzymała list od środowiska byłych żołnierzy AK obwodu Łuków, dotyczący nadania szkole imienia. W miesiącu styczniu przeprowadzono wśród społeczności szkolnej plebiscyt na patrona szkoły, którego zwycięzcą został Kapitan ‘’Ostoja”. W związku z powyższym opracowano plan dalszych prac przygotowawczych:

-zbieranie materiałów źródłowych dotyczących życia patrona,

-opracowanie życiorysu,

- nawiązanie kontaktu z rodziną Rejmaka i osobami związanymi z jego osobą,

-organizacja spotkań mających na celu przybliżenie uczniom sylwetki patrona,

- przygotowywanie wystaw, albumów i ekspozycji,

-konkursy wiedzy o patronie,

- organizacja wycieczek do miejsc związanych z pobytem patrona- Jata , Motycz, Leśna , Kock.

Po roku 1990 sytuacja w kraju uległa zmianie ( miasto i gmina rozdzieliły się , jako osobne jednostki ) . Sprawę nadania szkole imienia, odłożono na kolejne lata. W roku 1996 dyrektorem szkoły została p. Maria Brodzik, która za jeden z priorytetów obrała nadanie szkole imienia i posiadanie sztandaru.

20.05 1997r na posiedzeniu Rady Pedagogicznej odczytano pismo Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej- Koła Stoczek Łukowski z dn. 07.05. 1997r, stanowiącego propozycję nadania szkole imienia -ppłk. Wacława Rejmaka ps ,,Ostoja”. W treści pisma podano uzasadnienie w/w propozycji. Pismo to zawierało adnotację Zarządu Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Lublinie, który popiera wniosek Koła w Stoczku i prosi o pozytywne załatwienie, które stanie się kluczem do utrwalenia prawdziwej historii narodu polskiego na naszym terenie. Rada Pedagogiczna szkoły przyjęła i poparła propozycję Związku Żołnierzy AK dodając iż czuje się zaszczycona, że szkoła otrzymała taką propozycję. Jednocześnie stwierdzono, że w/w propozycja zostanie przedłożona Radzie Rodziców w dn. 26.05.1997r do przekonsultowania.

Rada Rodziców zaakceptowała wniosek Światowego Związku Żołnierzy AK – Koła w Stoczku Łukowskim (RP z dn. 20.06.1997r) o nadanie Szkole Podstawowej imienia ppłk. Wacława Rejmaka ps. ,,Ostoja” i zobowiązała się służyć pomocą w miarę możliwości.

W związku z tym podjęto uchwałę do pracy w roku szkolnym 1997/98:

1. Opracować szczegółowy plan pracy dydaktyczno-wychowawczej związanej z nadaniem szkole imienia.
2. Tak pracować z uczniami na zajęciach dydaktycznych i pozalekcyjnych , by w jak najszerszym zakresie przybliżyć postać patrona.
3. Nawiązać ścisłą współpracę z Radą Rodziców, Radą Miasta Stoczek Łukowski i Radą Gminy w Stoczku Łukowskim oraz różnymi organizacjami i instytucjami pod kątem nadania szkole imienia.
4. Angażować młodzież uzdolnioną do udziału w konkursach wiedzy o patronie, konkursach plastycznych i gromadzenie pamiątek o bohaterze.

08.09.1997r na posiedzeniu Rady Pedagogicznej opracowano plan pracy dydaktyczno –wychowawczej związanej z nadaniem szkole imienia.

Nakreślone zadania to:

1. Ceremoniał szkoły
2. Propagowanie postaci patrona
3. Sztandar szkoły
4. Nawiązanie kontaktów ze szkołami noszącymi to samo imię
5. Popiersie patrona
6. Historia szkoły
7. Uroczystość nadania imienia i wręczenia sztandaru.

Do każdego z zadań ustalono formy realizacji, termin wykonania i osoby odpowiedzialne za ich wykonanie. Stwierdzono również, że podjęte zadania są bardzo ambitne, wymagające wiele wysiłku i zaangażowania całej rady pedagogicznej. Każdy nauczyciel winien czuć się wielce odpowiedzialny za wykonanie przydzielonych zadań.

09.10 1997r na Radzie Pedagogicznej Pani Barbara Głuchowska na podstawie dostępnych materiałów zebrała informacje o ppłk Wacławie Rejmaku ps. ,,Ostoja” i przybliżyła je członkom rady pedagogicznej. W swoim referacie ukazała tę postać jako wzór Polaka- żołnierza i wspaniałego dowódcę, który oddał swe życie za Ojczyznę. Przekazywane treści dotyczyły zwłaszcza zakresu działania ,,Ostoi”, w szczególności na Ziemi Łukowskiej- naszej ziemi, w lasach Jaty i miejscowości Jedlanka. Przedstawiła szlak bojowy Rejmaka, jego pochodzenie, posiadane odznaczenia, jaki był i kim był. Szeroko omówiła także działalność oddziału partyzanckiego w Jacie, klęski oddziału ,,Ostoi”, jak też okoliczności jego śmierci, a także jego adiutanta.

 Pani dyrektor Maria Brodzik poinformowała także o realizacji niektórych zadań zawartych w planie. Nawiązała ona kontakt z byłymi żołnierzami AK, znającymi osobiście obranego patrona. Zgłosiła się do plastyka w Łukowie- p. Uszko celem opracowania wzoru sztandaru i znaku (emblematu) szkoły. Przeprowadziła konsultacje dotyczące projektu sztandaru. Kontaktowano się także z twórcą ludowym- rzeźbiarzem panem Zenonem Bańkowskim w sprawie wykonania popiersia patrona, który kategorycznie odmówił wykonawstwa. Wystosowano wiele pism do różnego rodzaju fundacji celem pozyskania funduszy na pokrycie kosztów zakupu sztandaru. Wśród miejscowego społeczeństwa i instytucji czyniono starania o pozyskanie sponsorów. Propagowano postać patrona na godzinach do dyspozycji wychowawcy klasowego i apelach szkolnych.

Od listopada 1997 r Rada Pedagogiczna prowadziła wzmożoną pracę z uczniami w związku z nadaniem szkole imienia. Nauczyciele wykorzystując dostępne źródła i materiały dokładnie poznawali postać ,,Ostoi” by następnie zdobytą wiedzę przekazywać rodzicom i uczniom. Naoczne spotkania z osobami współpracującymi z Rejmakiem i ich relacje dostarczaly najwiarygodniejszych informacji o patronie. W tym celu organizuje się spotkanie grona nauczycielskiego z byłymi żołnierzami: Zygmuntem Budzyńskim, Polikarpem Paduchem, Zygmuntem Mikosem, Henrykiem Nowosielskim. Panowie Ci interesująco prezentowali postać swego dowódcy i dostarczyli wiele materiałów oraz ciekawostek o ppłk. Wacławie Rejmaku. Zapewnili zebranych , że dołożą wszelkich starań by uroczystość nadania szkole imienia miała wyjątkowy i uroczysty przebieg.

Żołnierze AK podjęli się sfinansowania kosztu wykonania sztandaru, który powierzyli Siostrom Zakonnym w Miastkowie Kościelnym. Zarząd koła AK w Lublinie przekazał wiadomość, że udziela wsparcia finansowego i w tym celu przekazała na konto szkoły 500 zł.

Decyzją Rady Pedagogicznej z dn. 27 stycznia 1998r ustalono, że w budynku szkoły zostaną wmurowane 2 tablice pamiątkowe. Pierwsza z nich upamiętniająca  śp. Grzegorza Minorowskiego kierownika i budowniczego szkoły Podstawowej w Jedlance. Druga poświęcona patronowi ppłk. Wacławowi Rejmakowi ps. „ Ostoja”.

W kolejnym posiedzeniu Rady Pedagogicznej uczestniczyli przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Polikarp Paduch i Zygmunt Mikos, gdzie ustalono wygląd, szatę graficzną i treść zaproszeń oraz datę 10 maja 1998r – Uroczystość Nadania Szkole Imienia.

Przedyskutowano wiele spraw organizacyjnych, ustalono szatę graficzną i treść zaproszeń i program uroczystości, a także spośród zaproponowanych, wybrano następujące motto: ,,Aby nie zginęło to, co trwać powinno przez wieki w ludzkiej pamięci, ku chwale Boga i Ojczyzny”.

Powołano także Społeczny Komitet do Spraw Nadania Imienia Szkole Podstawowej w Jedlance, w którego skład weszli:

1. Z ramienia Organu Prowadzącego: p Marek Czub- pełniący funkcję Organów Gminy
2. Z ramienia Związku Żołnierzy Armii Krajowej:

P . Zygmunt Mikos

P. Witold Wisiński

P. Zygmint Budzyński

3. Z Rady Pedagogicznej;

p. Maria Brodzik- dyrektor Zespołu Oświatowego

p. Anna Bogusz- nauczycielka

p. Barbara Głuchowska- nauczycielka

p. Teresa Lewandowska – nauczycielka

p. Kazimiera Rosińska- nauczycielka

4. Z Rady Rodziców:

p. Halina Głuchowska

p. Władysław Wojdat- przewodniczący RR

p. Marek Sidor

p. Henryka Molga

p. Danuta Stocka

Spośród powołanego  Komitetu wybrano zarząd w następującym składzie:

1. Przewodniczący- p. Marek Czub- Pełniący funkcję organów Gminy w Stoczku Łukowskim
2. Wiceprzewodniczący- p. Maria Brodzik- Dyrektor Zespołu
3. Wiceprzewodniczący- p. Zygmunt Mikos – prezes Koła AK w Stoczku Łukowskim
4. Sekretarz- p. Barbara Głuchowska- nauczycielka
5. Skarbnik- p. Halina Głuchowska- sekretarka Zespołu.

Ustalono także treść napisów na tablicach pamiątkowych:

1. ppłk Armii Krajowej

Wacław Rejmak

Ps. ,,Ostoja”

Dowódca OP I BAT.35 PP w Jacie

(Oddziału Partyzanckiego I Batalionu 35 Pułku Piechoty)

Komendant Obwodu Łuków

2. Grzegorzowi Minorowskiemu

Żyjącemu w latach 1906- 1980

Kierownikowi i Budowniczemu

Szkoły Podstawowej w Jedlance

W dowód pamięci

                           - wdzięczni mieszkańcy

Postanowiono, że koszt tablicy poświęconej ,,Ostoi” pokryje ZŻAK, a tablicę poświęconą ś.p. Grzegorzowi Minorowskiemu ufunduje Rada Rodziców. Sporządzono także wykaz urzędów, instytucji, zakładów pracy, i zaproszonych gości do wbijania gwoździ w drzewiec sztandaru.

Od września 1997 r trwała współpraca z żołnierzami AK Koło w Stoczku Łukowskim, jak również z Żołnierzami AK Okręg Warszawa.

Mając na uwadze propagowanie postaci patrona w środowisku lokalnym opracowano biografię ppłk Wacława Rejmaka ps. ,,Ostoja”. Pani Dyrektor Maria Brodzik zadbała , by takie opracowanie dotarło do każdej rodziny, aby każdy kto miał życzenie i był  zainteresowany, mógł dokładnie poznać tę postać, jego życie i działalność.

W dniu 04.04. 1998r dyrektor Zespołu Pani Maria Brodzik wraz z Żołnierzem AK panem Zygmuntem Mikosem odebrali sztandar szkoły wykonany przez siostry zakonne w Miastkowie Kościelnym.

Sztandar wzorowany jest na wymiarach sztandaru wojskowego ustalonego dekretem z dnia 9 listopada 1955 r ,składającego się z płata, głowicy, drzewca i kokardy. Płatem jest prostokątna tkanina o wymiarach 100*100 cm, przymocowana do drzewca. Prawa strona projektu, widziana od strony drzewca/awers/, składa się z dwóch trójkątów koloru białego/górny i dolny/ i dwóch trójkątów koloru czerwonego/boczne/. Pośrodku umieszczone jest godło państwa- srebrny orzeł w złotej koronie i złotymi pazurami- w czerwonym polu. Godło państwa obwiedzione jest napisem "RZECZPOSPOLITA POLSKA" srebrnego koloru w białym tle. Napis oddzielony jest od godła wieńcem liści laurowych koloru złotego- symbol męstwa, odwagi i zwycięstwa. Poniżej napis "BÓG, HONOR, OJCZYZNA". Strona lewa poświęcona jest patronowi i szkole. kolor powietrza, piękności i chwały/niebieski/ wypełnia całe tło. Centralne miejsce sztandaru zajmują symbole jodeł/od których pochodzi nazwa miejscowości/, "Polski Walczącej" i Armii Krajowej, której żołnierzem był patron szkoły. Dwa ostatnie symbole połączone są, a raczej wzajemnie się uzupełniają, stanowiąc jednolity znak walki o niepodległość Polski. Poniżej znajduje się jeden z symboli oświaty: kaganek. Płomień palącego się kaganka "oświeca" zarówno tradycje tutejszej ziemi, jak też stanowi skarbnicę/kolor złoty/ wiedzy, która każdemu kto się doń zbliży użyczy swego światła. Wokół, promieniście, w półkolu rozchodzi się napis: "SZKOŁA PODSTAWOWA im.ppłk W.Rejmaka ps. "Ostoja" w JEDLANCE"/koloru złotego.

10 maja 1998r odbywają się uroczystości nadania szkole imienia i przekazania sztandaru. Uroczystość rozpoczyna msza święta pod przewodnictwem Jego Ekscelencji księdza  Biskupa Henryka Tomasika. Biorą w niej udział: poczty sztandarowe Żołnierzy AK, szkół, urzędu Gminy, orkiestra strażacka ze Stoczka Łukowskiego, strażacy z Jedlanki, Żołnierze AK koła Łuków, Stanin, Stoczek Łukowski, Trzebieszów, Wójt Gminy, rodzina Ostoi, przedstawiciele organizacji i zakładów pracy z terenu gminy Stoczek Łukowski, uczniowie, Grono pedagogiczne  i pracownicy szkoły oraz mieszkańcy Jedlanki i okolic. Podczas uroczystości Wójt Gminy odczytał akt Nadania Szkole Imienia oraz przekazał go na ręce Pani Dyrektor Marii Brodzik. Ksiądz Biskup dokonał poświęcenia sztandaru, którego matką chrzestną zastała Pani Genowefa Serżysko ps ,,Lena”, a ojcem chrzestnym został p. Henryk Nowosielski ps. ,,Vickers”.

Pan Zygmunt Mikos rozpoczął dalszą część uroczystości, podczas której profesor Stanisław Wołoszyn przedstawił życiorys ,,Ostoi”. Pani Barbara Głuchowska przedstawiła historię szkoły. Sztandar został przekazany uczniom, a opiekun SU pani Anna Bogusz opisała jego symbolikę. Po tym nastąpiło symboliczne wbicie gwoździ w drzewiec sztandaru przez gości honorowych, odsłonięcie tablic pamiątkowych oraz część artystyczna przygotowana przez uczniów szkoły pod kierownictwem p. Barbary Głuchowskiej, p Anny Bogusz i p. Edyty Kępki.

Decyzją Rady Pedagogicznej z dn.22 czerwca 1998r. poczyniono dzień 18 października jako Święto Szkoły. Od tego momentu dzień ten jest dla naszej społeczności uczniowskiej i lokalnej szczególnie ważny i uroczyście obchodzony. Co roku dzień ten rozpoczynamy mszą świętą w intencji patrona, budowniczych szkoły, a także zmarłych nauczycieli, pracowników i uczniów. Uczniowie klasy 1 poznają postać i działalność Rejmaka, natomiast pozostali przypominają życiorys patrona poprzez przygotowanie części artystycznej. Niejednokrotnie biorą udział w ,,żywej lekcji historii” na terenie rezerwatu Jata. Tam z przewodnikiem chodzą śladami partyzantów, słuchają ciekawych opowiadań dotyczących obozu partyzanckiego w Rezerwacie.

W pierwszych latach obchodów naszego święta, swoją obecnością systematycznie zaszczycali nas żołnierze światowego związku Armii Krajowej : Polikarp Paduch, Zygmunt Mikos, Marian Śnieżek, Henryk Nowosielski, Zygmunt Budzyński, Witold Wisiński. Jako wyjątkowi goście brali udział w uroczystości otwarcia nowych sal dydaktycznych dla szkoły i przedszkola w 2006 r.

Uczniowie wraz z nauczycielami pielęgnują pamięć o naszym patronie organizując wyjazdy do miejsc związanych z Ostoją – do Motycza – miejsce pochówku, do Pociechy k/ Lublina ( miejsce zamordowania Rejmaka)  Kocka, Jaty. Brali udział w rajdzie „Śladami Ostoi” – zorganizowanym przez Towarzystwo Historyczno- Przyrodnicze „Orlik” w Łukowie, oraz szkolnych dwudniowych rajdach rowerowych do rezerwatu. Poczet sztandarowy uczestniczy w różnorodnych uroczystościach państwowych związanych z działalnością Armii Krajowej, jak również w pogrzebach żołnierzy. W roku 2022 w ramach podziękowań za udział w pogrzebie Polikarpa Paducha, jego wnuk zorganizował dla uczniów z pocztu sztandarowego wyjazd na Lotnisko Chopina w Warszawie, podczas którego uczniowie poznali pracę i pomieszczenia niedostępne dla podróżujących.

Jako społeczność szkolna jesteśmy bardzo dumni, iż patronem naszej szkoły jest Wacław Rejmak ps. ,,Ostoja”. Postać, która jest wzorem i przykładem dla uczniów, szczególnie w trudnych czasach, kiedy dla młodzieży i dzieci słowo autorytet ma inne znaczenie. Rejmak zawsze  kierował się sercem, a dobro drugiego człowieka miało dla niego szczególne znaczenie.

Prezentację i referat opracowały : Marlena Luty, Ewa Sosnowska- Misiak